Het zorgen voor voldoende woningen voor onze inwoners is één van de centrale thema’s voor de gemeente. De grote opgaven op de woningmarkt vraagt van gemeente durf en slagkracht. De gemeenteraad heeft in oktober 2024 het Volkshuisvestingsprogramma De Fryske Marren 2024-2028 vastgesteld. Tevens is een uitvoeringsagenda voor de komende vier jaar opgesteld. Daarmee ligt er een goede koers voor de komende jaren.
Het Rijk is recent gekomen met een Tweede nota van Wijzigingen op het wetsvoorstel Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (Wvrv) wat beoogd met een juridisch instrumentarium te kunnen sturen op de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen. De Tweede Kamer zal deze wet naar verwachting voor de zomer nog behandelen. De Wvrv bevat wijzigingen in verschillende wetten, zoals de Omgevingswet, Woningwet, Huisvestingswet 2014 en Wet maatschappelijke ondersteuning 2015. De nieuwe regels die het Rijk stelt moeten na vaststelling, verwerkt worden in de onze lokale regelgeving, werkprocessen en aanpak.
Provincie, gemeenten en Rijk werken aan het herijken van de regionale woondeals die in 2023 zijn afgesloten. Dit betekent dat er voor 2030 een groter aantal woningen door de gemeente zal moeten opgeleverd. De verwachting is dat er circa 200 woningen extra moeten worden opgeleverd in De Fryske Marren. De herijkte woondeal zal voor de zomer van 2025 worden afgesloten.
In december 2024 is op de landelijke woontop afgesproken dat 2/3 van het bouwprogramma in een woningbouwregio in het betaalbare segment gebouwd moet worden. Hiervoor zijn voldoende Rijksmiddelen beschikbaar, maar dit doel kan alleen gehaald worden onder de voorwaarde dat de gemeenten 50% van de co-financiering voor hun rekening nemen. Het is onduidelijk wat de effecten hiervan zijn voor gemeenten en of hiervoor voldoende middelen beschikbaar zijn. Gemeenten zullen door deze co-financieringseis meer eigen middelen in woningbouwprojecten moeten investeren. Voor de zomer zullen de VNG en het Rijk hierover nadere afspraken maken. De provincie gaat in 2025 met de Friese gemeenten een provinciaal volkshuisvestingsprogramma opstellen.
Het anticiperen op de lange termijn, vraagt om een strategische blik op de woningmarkt tot 2035. Geopolitieke ontwikkelingen kunnen effecten op huisvestingsopgave voor Oekraïense ontheemden en vluchtelingen op lange termijn. De ontwikkelingen rond de Lelylijn, een Friese verstedelijkingsopgave en het ziekenhuis in Joure, vragen ons om ook daarvan de impact op de woningbehoefte voor de middellange termijn te onderzoeken.